Çevresel Etki Değerlendirmesi
- Kategori: Genel
- Tarih 29-06-2020
25.11.2015 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği” Madde – 4 (c)’ deki tanımında da belirtildiği üzere; ÇED süreçleri yapılması planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu veya olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi veya çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesi ve projelerin uygulamasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülmesini amaçlayarak hazırlanan bir çalışmadır.
7 Şubat 1993 tarihinde ilk ÇED yönetmeliği 21489 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 1993 yılında ilk ÇED yönetmeliğinden itibaren 1997 yılında dört, 2002 yılında bir, 2003 yılında bir, 2004 yılında bir, 2008 yılında dört, 2013 yılında bir ve 2014 yılında bir kez olmak üzere birçok kez revizyona gidilmiş 7 defa ise tamamıyla değişikliğe uğramıştır.
ÇED süreçleri içerisinde yapılması planlanan faaliyet, yönetmeliğin Ek – 1 veya Ek – 2 listesinde olmasına ya da kapsam dışı yani adı geçen listelerde yer almamasına göre değerlendirilir. Ek – 1 listesinde ve Ek – 2 listesinde yer alan faaliyetler için dosyalar Bakanlık tarafından yeterlik belgesi verilerek yetkilendirilmiş firmalar tarafından hazırlanmalıdır. Hazırlanan bu dosyaların değerlendirmesi Bakanlık tarafından yapılır. Bakanlığın gerekli gördüğü durumlarda “ ÇED Gereklidir” veya “ÇED Gerekli Değildir” kararlarının verilmesi konusundaki yetkisini, Valiliklere devredebilir.
Ek – 2 listesinde (Seçme – Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler) yer alan faaliyetler için Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması gerekmektedir. Hazırlanan dosya sonrasında “ÇED Gerekli Değildir” veya “ÇED Gereklidir” kararı verilir. “ÇED Gerekli Değildir” kararı çıkan projeler için işlemler başlayabilir ancak “ ÇED Gereklidir” kararı çıkan dosyalar için ÇED dosyası hazırlamalıdır.
Ek – 1 listesinde (ÇED Uygulanacak Projeler) yer alan projeler için direkt olarak ÇED dosyası hazırlanır. ÇED dosyası hazırlandıktan sonra değerlendirme süreci ve halkın katılımı toplantıları sonrasında “ÇED olumlu” ya da “ÇED olumsuz” kararı verilir. Bu kapsamda verilen karar internet sayfasında ve askıda olarak ilan edilir. “ÇED olumlu” kararı çıkan projeler için 7 yıl süre verilir ve bu süre zarfında mücbir sebep bulunmaksızın yatırıma başlanmaması durumunda karar geçersiz sayılır.
ÇED Olumlu Kararı: Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Komisyon tarafından yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun belirlenmesi üzerine projenin gerçekleşmesinde çevre açısından sakınca görülmediğini belirten Bakanlık kararı.
ÇED Olumsuz Kararı: Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Komisyonca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkileri nedeniyle gerçekleştirilmesinde çevre açısından sakınca görüldüğünü belirten Bakanlık kararı.
ÇED Gerekli Değildir Kararı: Seçme Eleme Kriterlerine Tabi Projeler hakkında yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun belirlenmesi üzerine projenin gerçekleşmesinde çevre açısından sakınca görülmediğini belirten Bakanlık kararı.
ÇED Gereklidir Kararı: Seçme Eleme Kriterlerine Tabi Projelerin çevresel etkilerinin incelenerek, çevresel etkilerinin daha detaylı incelenmesi amacıyla Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanmasının gerektiğini belirten Bakanlık kararı.
İlk ÇED Yönetmeliği’nin yayımlandığı 1993 yılından 2017 yılı sonuna kadar verilen ÇED Kararları aşağıda verilmiştir;
4887 işletmeye ÇED Olumlu Kararı,
49 işletmeye ÇED Olumsuz Kararı,
57658 işletmeye ÇED Gerekli Değildir Kararı,
930 İşletmeye ise ÇED Gereklidir Kararı verilmiştir.
ÇED Kararlarının 1993–2017 Döneminde Sektörel Dağılımı;
Kaynak: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (http://ced.csb.gov.tr)